Na jakie choroby może być narażony Owczarek Szkocki ?
Owczarki Szkockie są powszechnie uznane za zdrową rasę i można się z tym zgodzić. Jest jednak kilka chorób o istnieniu których właściciel collie powinien bezwzględnie wiedzieć np. MDR1 lub CEA ponieważ są bardzo powszechne i nie sposób wykluczyć je całkowicie z populacji. Są także choroby występujące znacznie rzadziej np. PRA, MD, GCS zarówno pierwsze jak i drugie wymagają stałego monitorowania przez hodowców (testy DNA) i odpowiedniego działania. Przyszły właściciel zaś ma obowiązek zapoznania się z tymi informacjami.
Prowadzimy badania naszych psów pod kontem: HD, MDR1, CEA/PRA (wkrótce także inne) wyniki dostępne są w dziale wyniki badań.
Informacje:
1. MDR1 - nadwrażliwość na iwermektynę
2. HD - dysplazja stawów biodrowych
3. CEA - anomalie oczu collie
4. PRA - postępujący zanik siatkówki
5. GSC - Syndrom Szarego Collie
6. DM - Mielopatia Zwyrodnieniowa
Defekt MDR1
Co to jest MDR1?
Defekt genu MDR1 (Multi-Drug Resistance) - Genetyczna nadwrażliwość na iwermektynę i inne leki
Po raz pierwszy zaobserwowano u psów silne neurotoksyczne działanie iwermektyny w latach 80. Iwermektyna jest lekiem przeciwpasożytniczym, który w przypadku prawidłowo funkcjonującej bariery krew-mózg nie przedostaje się do tkanek mózgu.
U obciążonych genetycznie zwierząt (-/-) objawy neurotoksyczne występują już przy podaniu 150 ug na kg masy ciała ( tymczasem u zwierząt nie dotkniętych problemem podawanie dawek nawet do 2000?g/kg masy ciała nie powodowało żadnych skutków ubocznych). Objawy kliniczne u obciążonych zwierząt to: zaburzenia motoryki i koordynacji, brak orientacji, wymioty, drgawki, dreszcze, powiększenie źrenic, zwiększenie ślinienia, a także stany śpiączkowe. W konsekwencji może dojść do śmierci nadwrażliwego psa.
Wadę genu MDR1 wykryto do tej pory u takich ras tj: Collie (długo i krótko włose), Border Collie, Owczarek Australijski (Aussie), Owczarki Szetlandzkie (Sheltie), Owczarek Niemiecki, Bobtail, Biały Owczarek Szwajcarski, Whippet długowłosy,Chart gładkowłosy, Waller.
MDR1 dotyczyć może nie tylko psów rasowych ale także mieszańców każdej z ras wymienionych powyżej!
Spośród wszystkich przebadanych collie zdrowych collie (++) jest tylko ok. 22%
 |
Dziedziczenie MDR1
Defekt MDR1 dziedziczy się autosomalnie recesywnie. Oznacza to, że pies zachoruje tylko wtedy, jeśli otrzyma uszkodzony gen zarówno od ojca jak i matki. Tak więc i ojciec i matka muszą być nosicielami uszkodzonego genu.
Jednak w przypadku MDR1 nosiciele (+/-), tzn. zwierzęta z tylko jednym uszkodzonym genem, mogą być wrażliwe na niektóre leki z listy. Wrażliwość ta jest mniejsza niż w przypadku osobników z obydwoma uszkodzonymi genami (-/-), mimo to w przypadku nosicieli zaleca się unikanie leków z listy (stosowanie zamienników) lub obniżenie dawki leku o 25-30% i monitorowanie psa.
Przy krzyżowaniu dwóch nosicieli istnieje ryzyko, że potomstwo będzie dotknięte chorobą. Dlatego należy unikać krzyżowania dwóch nosicieli!
Nasze psy hodowlane są przebadane genetycznie pod kontem MDR1. Staramy się tak kojarzyć pary aby w naszej hodowli rodziły się przede wszystkim szczenięta z wynikiem +/+ sporadycznie także +/- za to bez -/- !
 |
Oprócz iwermektyny i loperamidu znane są inne leki, po zastosowaniu których, w połączeniu z uszkodzonym białkiem MDR1 podejrzewa się możliwość przejścia do tkanki mózgowej. Należą tu m.in.: digoksyna, winkrystyna, winblastyna, doksorubicyna, cyklosporyna, grepafloksacyna, sprafloksacyna, ondansetron, chinidyna, ebastyna, deksametazon.
LISTA LEKÓW MDR1:
Srodki odrobaczajace: Ivermectin , Selamectin, Moxidectin, Doramectine, Abamectine, Milbemycine
Leki nasercowe: Digoxin, Quinidine, Digitoxine, Diltiazem, V érapamil
Gastrologiczne: Loperamid, Domperidon, Cimetidine, Ondansetron, Immodium, Loperal
Preparaty immunosupresyjne.: Cyclosporin A,Tacrolimus
Sterydy: Dexamethasone, Hydrocortisone
Leki onkologiczne: Doxorubicine, Paclitaxel, Vincristine, Vimblastine, Dactinomicine, Mitoxantrone
Narkotyki: Morfina
Antybiotyki: Erythromycin, Grepafloxacin, Sparfloxacine
Środki przeciw-drgawkowe: Fenytoina
Środki hormonalne: Oestradiol
A/ Szkodliwość udokumentowana lub wielce prawdopodobna:
Acepromazine (tranquilizer)
Butorphanol (przeciwbólowy)
B/ Mozliwość wystąpienia powikłań:
Ondansetron
Domperidone
Paclitaxel
Mitoxantrone
Etoposide
Rifampicin
Quinidine
Morphine
Do listy tej ciągle dodawane są kolejne leki. Ostatnio potencjalnym zagrożeniem są też środki odrobaczające firmy Novartis: Milbemax, Program More, Interceptor, Sentinel.
(Na podst. art. z dnia 06.09.2004 opublikowanego przez Uniwersytet w Giessen http://www.uni.giessen.de oraz z amerykańskiej strony http://www.vetmed.wsu.edu/depts-VCPL/)
Jak stwierdzić defekt MDR1?
Odkrycie mutacji doprowadziło do skonstruowania testu DNA, za pomocą którego można z dużą pewnością zidentyfikować psy, które wykazują genetycznie uwarunkowaną nadwrażliwość na iwermektynę.
W celu przeprowadzenia takiego testu należy udać się do lekarza weterynarii który pobierze próbki (krew lub śluzówkę z dziąsła) i prześle je do odpowiedniego laboratorium.
Laboratoria wykonujące testy w tym kierunku: LABOKLIN GENOMIA
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja (HD)- czyli zwyrodnienie stawów biodrowych.
- A - stawy wolne od dysplazji
- B - stawy prawie normalne
- C - lekka dysplazja
- D - średnia dysplazja
- E - ciężka dysplazja
OZNACZENIA WYNIKÓW BADANIA RTG:
Dysplazja jest przypadłością, która dotyczy głównie psów średnich i dużych. Schorzenie to polega na niedorozwoju panewki miednicy, głowy kości udowej oraz więzadła, które łączy je ze sobą. Na skutek rozluźnienia w stawie dochodzi do zniekształcenia poszczególnych jego części (spłaszczenie panewki, zanik okrągłego kształtu głowy kości udowej). Doprowadza to do zwyrodnienia stawu biodrowego, stanu zapalnego, bólu- upośledzenia czynności stawu.W Polsce obowiązkowi badania na dysplazję podlega wiele ras w tym także Owczarki Szkockie. Dysplazja niewątpliwie jest chorobą genetyczną (jednak pewien wpływ mają także czynniki środowiskowe) do tej pory jeszcze nie poznano schematu jej dziedziczenia, nie ma więc testów genetycznych. Prawdopodobnie dlatego,że dysplazja uwarunkowana jest wieloma genami. Selekcja hodowlana opiera się głównie na badaniach klinicznych (wynikach zdjęć RTG).
Choroba ta niejednokrotnie zmywa sen z powiek hodowcom, ponieważ nawet kojarzenie wolnych od dysplazji osobników nie daje nigdy 100% gwarancji posiadania wolnego od dysplazji potomstwa.
Więcej informacji na temat dysplazji znajdziecie na stronach:
lancet.pl/dysplazja.htmlpsy.info.pl/wet/dysplazja.html
weterynaria_dysplazja_stawu_biodrowego
CEA - anomalie oczu collie
CEA / CH - (Collie Eye Anomaly) Anomalia oczu collie
Najbardziej narażone na występowanie CEA są rasy tj:: Border Collie, Owczarki Szkockie Collie, Owczarki Szetlandzkie, Owczarki Australijskie, Whippety Długowłose, Landshire Heeler i Nova Scotia Duck Tolling Retriever.
Jest to choroba dziedziczna (autosomalna recesywna) objawiającą się zmianami w obrębie siatkówki oka, może przybierać różne postaci. Czasami zmiany siatkówki mogą być jedynie nieznaczne, wskutek czego choroba może przebiegać niezauważona.
CRH (chorioretinal hypoplasia) to najłagodniejsza postać CEA - możliwa jest do wykrycia u szczeniąt do 9 tygodnia życia, a wywołane nią zmiany zostają pokryte złogami pigmentu. W okresie późniejszym postać ta nie jest możliwa do wykrycia, a dotknięte nią psy funkcjonują normalnie. Choroba nie postępuje z wiekiem, co oznacza, że utrata wzroku nie nastąpi dopiero w późniejszym wieku.
PRA - postępujący zanik siatkówki
PRA - (Progressive Retinal Atrophy) postępujący zanik siatkówki
 |
Więcej informacji na temat PRA znajdziecie na stronach:
weterynaria_pra_postepujacy_zanik_siatkowk_cz_1Syndrom Szarego COLLIE
Syndrom Szarego Collie (ang. Grey Collie Syndrom -GCS ) - Cykliczna neutropenia psów
Jest zaburzeniem procesu produkcji krwinek występujące u collie. Cykliczny spadek liczby krwinek ma miejsce co 10-12dni w wyniku czego chore psy mają skłonność do krwotoków oraz są bardzo podatne na infekcje.
Jest to poważne genetyczne zaburzenie i dotknięte chorobą psy mimo najlepszej opieki rzadko żyją dłużej 2-3lata. Większość umiera w przeciągu kilku pierwszych tygodni.
Chore szczenięta wyróżniają się spośród zdrowego rodzeństwa: są mniejsze i słabsze. W ciągu pierwszych 8-12 tygodni życia rozwijają się objawy kliniczne: gorączka, biegunka, bóle stawów, nawracające infekcje bakteryjne atakujące głównie drogi oddechowe i układ pokarmowy, skórę, także oczy.
Choroba występuje u wszystkich tzw. szarych collie (nie chodzi o blue-merle). Chore szczenięta charakteryzują się srebrzystą sierścią , może ona przybierać odcień od bardzo jasnego do czerwono-czarnego , czasami trochę żółtawego. Taka "szarość" może występować u psów z każdym umaszczeniu. Wydawać się może wtedy że to inne nowe umaszczenie.
 |
Na zdjęciu powyżej widoczne są dwa szczenięta z GSC które wyróżniają się spośród rodzeństwa. Najmniejszy szczeniak powinien być umaszczenia tricolor jednak jego kolor jest dziwny (ten zmarł zaraz po porodzie).
 |
Drugi szczeniak powinien być umaszczenia blue-merle jednak jest jakby wyblakły. Ma bardzo jasne, prawie białe połyski, a jego plamy są ciemno szare a nie czarne jak u jego rodzeństwa. Ona jest także o połowę mniejsza od swojego rodzeństwa.
 |
Wszystkie szczeniaki w miocie mają czarne nosy -POZA tymi z syndromem szarego collie. Jeśli nos staje się szary jest to objawem patognomonicznym (potwierdza chorobę). Śniade psy z GSC mają nosy brązowe lub jasno beżowe ale nigdy czarne (tak jak zdrowe psy).
Poza brakiem pigmentu nosa brakuje także kompletnych znakowań na głowie . Zdrowe collie o umaszczeniu tricolor lub blue-merle mają prawidłowo mają typowe znakowania - podpalanie.
Więcej zdjęć SUGAR (szczeniaka ze zdjęć) i informacje o leczeniu na stronie: http://www.bitoheavencollies.com/GrayCollie.html
(PIES nosiciel + SUKA NOSICIEL = 25% szczeniąt CHORYCH, 50%szczeniąt NOSICIELI, 25% szczeniąt ZDROWYCH)
Obydwa psy (matka i ojciec) muszą być nosicielami by ujawnił się ten wadliwy gen (autosomalny resecywny). Nosiciele nie objawiają choroby. Więc jeśli masz psa nosiciela - to twój pies będzie miał doskonałe zdrowie pod każdym względem i nie musisz się o niego bać. Ale jeśli skojarzysz go z psem który nosi taki sam gen to powstaje nie tylko ryzyko urodzenia się chorego klinicznie psa, możesz być także pewny, że wyhodujesz kolejne pokolenie nosicieli GSC.
Psy posiadające wadliwe geny te chore jak i nosiciele powinny być usuwane z dalszej hodowli
GSC już nie istnieje - wielu hodowców tak sądzi. Jednak choroba nie zaniknęła, uderza w wiele z dzisiejszych dużych hodowli. Skąd się to bierze?
Syndrom Szarego Collie był udokumentowany w wielu różnych liniach hodowlanych już ponad 60 lat temu.
Materiał opracowany na podstawie: http://www.bitoheavencollies.com/GrayCollie.html , http://www.colliedog.org/GreyCollie.html, Copyright:ACTIS Poland FCI
DM - Mielopatia Zwyrodnieniowa
Co to jest DM?
DM (Degenerative Myelopathy) Mielopatia Zwyrodnieniowa - to postępujący paraliż tylnych kończyn, ujawniający się u psów starych lub w średnim wieku. DM uznawana jest za odpowiednik (MS) stwardnienia rozsianego u ludzi.
Mimo iż przypadłość ta rzadko bywa diagnozowana u Owczarków Szkockich to trudno określić jej prawdziwą skalę. Nie ma dostępnych statystyk ponieważ niewiele jest collie przebadanych genetycznie pod kontem DM. Poza tym objawy mogą być mylone z dysplazją biodrową itp.
Najczęściej obciążone są Owczarki Niemieckie (u nich po raz pierwszy wykryto DM ), ale wadliwe geny wykryto także u ras t.j: Bokser, Chesapeake Bay Retriever, Rhodesian Ridgeback, Welsh Corgi i wiele innych ras.Choroba zwykle objawia się pomiędzy 8 a 14 rokiem życia psa.
Jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym, atakująca układ nerwowy chorego psa, co prowadzi do postępującego uszkodzenia tkanki nerwowej - niedowładu mięśni kończyn i tułowia, paraliżu. Choroba ma charakter przewlekły, postępujący i jest nieuleczalna. Zazwyczaj od pojawienia się objawów do śmierci mija kilka miesięcy. Jest trudna do jednoznacznego rozpoznania, objawy są podobne m.in. do dysplazji biodrowej.Jedynym sposobem na ostateczne zdiagnozowanie DM jest sekcja zwłok
Może atakować jedną lub obie strony ciała i dawać następujące objawy lub ich kombinację: osłabienie części tylniej, z tyłu ataksja kończyn (niestabilność), utrata równowagi, potykający się pies, trudności z podnoszeniem się i kładzenie, knuckling (palce wykręcają się pod podczas chodzenia), problem przenoszenia tylnich kończyn pod tułowiem, spowalnianie tylnich kończyn, ataksja kręgosłupa , ogon wiotki, zanik mięśni i / lub utrata mięśni w tylniej części. W fazie końcowej prowadzi do wyniszczającego paraliżu i nietrzymania moczu.
Dostępne są badania markerów genetycznych, które pozwalają stwierdzić czy pies posiada zmutowane geny.
MOŻLIWE WYNIK BADANIA DNA:
*psy, które zostały genetycznie zbadane i oznaczone jako chore (DM/DM), mogą nie wykazywać objawów choroby i faktycznie będą żyć długo.
Linki do bazy danych, zawierające informacje o collie przebadanych pod kontem DM:
http://colliejule.jimdo.comhttp://www.degeneratievemyelopahtie.nl